SORUN KİMYASI
https://bit.ly/3bwUHmY
«SORUN» VE «KIMYA»
Problem (pro+blema), mesele (sual olunan), sorun…
«İstenmeyen» ya da «karşısında engel bulunan istenen» durum..
107 elementli maddeler kimyası ile ilginç benzerlik..
SORUNLARIN BAŞLICA 5 KAYNAĞI
Sorunlar arasındaki birleşme yoluyla mutasyonlar,
İç / dış sömürü niyetiyle sorun üretimi / derinleştirme.
Sorun çözümü sırasında yanlış tercih,
Propagasyon (bir başka yer ve/ya zamanda meydana gelip, bir süre sonra bir
başka yer ve/ya zamanda ortaya çıkma),
Doğa olayları.
SORUNLAR DA MUTASYONA UĞRAR MI?
MUTASYON, EVET AMA NASIL?
Sorunların nasıl ortaya çıktığı, sonuçlarından nasıl
korunulabileceği (SÇ) üzerinde duruldu.
Bu kimyanın bir de sihirli kanunu var: “Farklı
sorunlar birleşerek kendilerine benzemeyen yeni
bileşik sorunlar yaratır.” Bu nasıl oluyor?
Sorunların büyük çoğunluğunun yapı taşları aynı
olduğu için, aralarında doğal bir afinite yaratıyor.
Aynen Aspirin, Benzin, Vanilya gibi.
3 ACABA?
Sorun sonuçlarından nasıl korunulur? (Sorun Çözme)
Ayrı sorunlar nasıl olup da birleşebiliyorlar?
Bir soruna yol açan nedenler, nedenlerin nedenleri, ilh. gittiğine göre nerede
kesmek lazım?
ANLAŞILMASI GEREKEN NOKTA: MUTASYON YOLUYLA
BULAMAÇ OLUŞUMU
Kişilerin algıları sorunları var eder. Yiyecek temin edebilen bir kişi için açlık sorunu “yok”tur.
Ancak empati (simülasyon) yoluyla yapay algı oluşabilir.
Algılar kişinin beklentileri ile nitelik ve çevrel koşulları arasındaki fark tarafından yaratılır. Aranan
bir beceriye sahip ya da yardımsever bir çevredeki kişide açlık algısı oluşamaz.
Bir kişideki farklı sorun algıları, bir bileşik sorun algısı (mutasyon) oluşturur. Bu bir bulamaç
gibidir.
Herkesin bulamaç algısı farklıdır. Nitelik / çevresindeki bir değişiklik bulamaç algısını değiştirir.
Bulamaç, her kişi ve her ayrı durum için ayrı bir Sorun Algısı olarak kendini belli eder. Benzer
algılara sahip olanlar bunlara isimler verirler ve toplumun sorun alanlarını tanımlamış olurlar.
BULAMAÇ VE YAPI TAŞLARI
Ardışık mutasyonlar boyunca yeni bileşikler
doğar ve tanınmaz bir “bulamaç” oluşur.
Mikroskop ☺ altında görünebilen ise sadece
“yapı taşları”dır:
Hukuk sistemi yetmezliği,
Ahlaki maksimlerin belirsizliği,
Sorun Çözme Kabiliyeti yetmezliği,
Çeşitlilikleri farksızlaştırma (tek tip) eğilimi,
İçselleştirilmiş tebaa kimliği,
Düşünme, ifade ve anlama becerileri yetmezliği
Öğretilme bağımlılığının, kendi kendine
öğrenebilirliği baskılaması,
“Kadınsız toplum” özlemi,
Bulamacı oluşturan yapı taşları ile uğraşılmadan
reel sorunlarda iyileşme sağlanamaz.
Örn, işsizlik ile mücadele adına yapı taşlarına
müdahale yerine mevcut kuruluşlara (mesela
kamu kuruluşlarına) personel alınır.
Bu defa oluşan Kalabalık Kamu Kadroları
verimsizliğe, o da kamu hizmetlerinde
bozulmaya yol açar. Bu, istihdam ortamını daha
da bozarak ilave işsizlik yaratır.
Sorunlar siyasi baskı yaratarak, yapı taşlarına
müdahale yerine başka alanlardan kaynak aktararak
çözmek gibi acil çözümlere yol açar.
3 TÜR KORUNMA ARACI (SORUN ÇÖZME)
Geçici korunma
Sınır koymak (fiziki sınır, hapishane, akıl hastanesi, karantina, ev hapsi, yaklaşmama,
mevzuat, ceza tehdidi, yurttaş denetimi gibi)
Kısmi kalıcı korunma
Doğal / sosyal çevreye en az zarar vererek yaşamak. Tutum ve davranışları bu
ilkeye göre düzenlemek.
Yöntem: Önce anlamak!
Tam kalıcı korunma
Çevrelere sıfır zarar vererek (sıfır entropi) yaşamak. Yogi yaşamı.
1. GEÇICI KORUNMA
Avantajı var: Sorunların nedenlerini anlamaya zaman sağlar, güven yaratır.
Dezavantajları çok:
Sınır kalkınca sorun tekrar başlar, çünkü kaynak devam ediyor,
Sınır dışında kalanlar ötekileşir, kutuplaşma artar,
Sınırlar, delmek isteyenleri tahrik eder,
Sağladığı rahatlık sık kullanımına yol açar, halk “şimdi ve burada”ya alışır; düşünme
becerilerini ve SÇ becerilerini dumura uğratır.
O halde: Sadece vakit ve güven kazanmak için kullanılabilir.
2. KISMI KALICI KORUNMA
Doğal / sosyal çevrelere en az zarar vererek yaşamak ancak tek yolla mümkün:
O çevreleri düzenleyen kuralları “anlayarak”!
“Anlamak”…. Bir kavramın, ilişkili olabileceği tüm kavramlar ile ilişkilerini kurabilmek
“Anlamamak”…. Nedeni bilinmeyeni merak alanında tutmak yerine öylece kabul etmek
O halde, en çok sorun üreten kaynak: Anlamayı caydıran her şey!
BU IYIYMIŞ BUNDAN ALAYIM!
Kısmi kalıcı korunma iyi ama:
Sorun’a yol açan sebep katmanlarında aşağı doğru gittikçe, çözülmesi gereken kök
sorun sayısı üssel olarak artar,
Bir seviyede başarılan bir çözümün görünür seviyeye çıkma süresi giderek uzar,
Her kök sorun’dan çıkar sağlayanlar, çözüme direnir,
Şimdi ve burada çözüm (Gordion düğümü) bekleyenler ise bundan hoşnut olmaz.
KISMI KALICI SÇA NELER?
Bildiklerini unutma cesaretine sahip küçük bir çekirdek aydın kitlesini
oluşturarak:
Konulmuş sınırlayıcı kuralların deliklerini keşfedip “geçici araçlar” ile yamamak,
İnsanlık ailesinin zaman içinde geliştirdiği NGO Tools,
Sorunların temeldeki kaynağı “birey tutum ve davranışları”nı dönüştürebilecek
Sosyal Tohumlama.
SORUNA YOL AÇAN NEDENLER, NEDENLERIN NEDENLERI, ILH.
GITTIĞINE GÖRE NEREDE KESMEK LAZIM?
Analitik bir yol yok, ama birkaç ipucu var. Öyle bir düzeydeki köklere kadar
inilmeli ki:
O köklerin doğurganlıkları kesildiğinde, onları besleyen kökler tek başlarına bir
etki yapamasınlar,
Sorunu çözecek olanların dağarcıklarındaki SÇA o seviye için etkili olsun.
SORUN NASIL ÇÖZÜLMEZ?
Önceliklendirme yaşamlarımızda önemli bir
SÇA’dır.
Ama doğru yer ve zamanda kullanılırsa.
Zaman ve güven kazanma amaçlı geçici SÇ
amacı varsa önceliklendirme yoluyla bazı
sorunlar seçilmelidir.
Ama bu yolla kalıcı iyileşme sağlanamaz. Yapı
taşlarına yönelmeden kalıcı çözüm olamaz.
Çünkü gerçek sorunlar onlardır; diğerleri hep
algıdan ibarettir.
TEŞEKKÜR EDERIZ..
15 Şubat 2021
©Copyright Tınaz Titiz 2021
